معرفی کامل سازدهنی

معرفی کامل سازدهنی و انواع آن

ساز بادی سازدهنی سازی است که به راحتی و در همه جا مانند موبایل میتوانید به همراه خود داشته باشید و با نواختن آن باعث لذت بردن خود و اطرافیان خود از این ساز شوید.

سازدهنی یا هارمونیکا (به انگلیسی: Harmonica) جزو سازهای بادی است و در خانوادهٔ سازهای زبانه آزاد (Free Reed Instruments) قرار می‌گیرد. تولید صوت در این نوع سازها نتیجه ارتعاش یک زبانه (Reed) از جنس فلز است که تنها یک سر آن به بدنه ساز متصل شده و انتهای دیگرش می‌تواند آزادانه حرکت کند. به ارتعاش درآمدن این زبانه‌ها در اثر عبور جریان هوا موجب تولید صدای ساز می‌شود. از سایر سازهای این خانواده می‌توان ملودیکا (Melodica)، کنسرتینا (Concertina) و آکاردئون (Accordion) را نام برد. شاید برخی مواقع متوجه شباهت موجود بین صدای سازدهنی و آکاردئون شده باشید. این شباهت در جنس صدا، در واقع به خاطر شباهت در ساختمان این سازها و نحوه تولید صوت در آنها است.

تاریخچه

گر چه چینی‌های باستان نوعی سازدهنی با زبانه‌های چوبی داشته‌اند و موتسارت قطعه‌ای برای سازدهنی شیشه‌ای (یک ساز کاملاً متفاوت متشکّل از یک سِری قطعه شیشه‌های کوک شده) نوشت، سازدهنی دیاتونیکی (Diatonic) که ما هم‌اکنون می‌شناسیم، در اوایل قرن نوزدهم، در آلمان ساخته شده‌است. این ساز به‌وسیلهٔ موج مهاجرین ترک‌کنندهٔ آلمان، به ایالات متّحده و بریتانیای کبیر برده شد و در اواسط قرن نوزدهم، در سراسر جهان، نواخته می‌شده‌است.

سازدهنی کروماتیک (Chromatic)، در سال ۱۹۱۸ اختراع شد و از آنجایی که شامل هر دوازده نیم‌پردهٔ گام کروماتیک می‌باشد، به شما اجازه می‌دهد که آهنگ کاملتری را بنوازید؛ مانند قطعه‌های جاز و کلاسیک؛ و همچنین برای نوازندگی تا حدود زیادی کاملتر است. در مدل ۱۶ سوراخه سازدهنی کروماتیک شما ۴ اکتاو کامل برای اجرای قطعات در اختیار خواهید داشت که اجازه نواختن هر قطعه‌ای را در اختیار شما قرار خواهد داد.

طبقه‌بندی کلی

سازدهنی را به روش‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌کنند اما اگر از سازدهنی‌های بیس (Bass) و کورد (Chord) صرف نظر کنیم، سازدهنی‌هایی را که بیشتر برای نواختن سولو (Solo) استفاده می‌شوند می‌توان در یک طبقه‌بندی بسیار کلی به ۲ گروه اصلی تقسیم کرد:

 

 

 

۱- سازدهنی‌های دو زبانه‌ای Doble Reed(ed) Harmonicas

در این نوع سازدهنی ها هر سوراخ سازدهنی تنها با عمل دمش یا مکش به صدا در می آید و در هر سوراخ 2 زبانه وجود دارد. به همین علت ، هر نتی که با عمل دم/دمش (Blow) یا بازدم/مکش (Draw) به صدا درمی آید ، حاصل ارتعاش همزمان 2 زبانه است. از سازدهنی های این گروه می توان به انواع اکتاو (Octave) و ترمولو (Tremolo) اشاره کرد:
در سازدهنی های اکتاو دو زبانه مذکور با یک اکتاو فاصله نسبت به هم کوک می شوند و در نتیجه موقع نواختن هر دو زبانه با هم مرتعش می شوند و صدای تمام نت ها به صورت یک فاصله هشتم یا همان اکتاو تولید می شود. در سازدهنی های ترمولو دو زبانه مزبور با اختلاف اندکی در فرکانس (در حد چند cent ) نسبت به هم کوک شده اند. در هنگام نواختن هر دو زبانه با هم به ارتعاش در می آیند و صدای حاصل کیفیتی دوگانه دارد که اصطلاحا Tremolo Effect نامیده می شود و در سایر سازهای زبانه آزاد (Free Reed Instruments) مانند آکاردئون نیز وجود دارد.

۲- سازدهنی‌های تک زبانه‌ای Single Reed(ed) Harmonicas

در سازدهنی های تک زبانه ای هر نتی که با عمل دم/دمش (Blow) یا بازدم/مکش (Draw) به صدا درمی آید ، تنها حاصل ارتعاش یک زبانه است. سازدهنی های دیاتونیک (Diatonic) و کروماتیک (Chromatic) در این گروه قرار می گیرند:
در سازدهنی های دیاتونیک در هر سوراخ 2 زبانه وجود دارد که هریک از آنها فقط با عمل دمش یا مکش به صدا درمی آید. رایج ترین نوع این سازدهنی نوع ماژور (Major) است که در آن از نت های گام دیاتونیک ماژور (Major Diatonic Scale) استفاده می شود و در حالت عادی غیر از این نت ها ، نت دیگری با آن قابل اجرا نیست. اما با کمک گرفتن از تکنیک هایی مانند Bending و Overbending می توان سایر فواصل و نت های متعلق به گام کروماتیک را نیز با آن اجرا کرد. در واقع نوازنده بزرگی مانند Howard Levy قادر است با یک سازدهنی دیاتونیک کلید C (که به نحو مناسبی برای اجرای تکنیک Overblow تنظیم شده باشد) آهنگ هایی را در هر گامی که بخواهد اجرا کند و به عبارت دیگر سازدهنی دیاتونیک را مشابه سازدهنی کروماتیک بنوازد. این مطلب را Howard Levy در یک فیلم آموزشی به نام Out of The Box به خوبی نشان داده است به طوری که 12 آهنگ را در 12 گام مختلف و در سبک های گوناگون و تنها با یک سازدهنی (در گام یا کلید C ) اجرا می کند.

سازدهنی های دیاتونیک

سازدهنی های کروماتیک را می توان به 2 سازدهنی دیاتونیک تشبیه کرد که در کنار هم قرار گرفته اند و با فشار دادن یا رها کردن یک میله فلزی به نام اسلاید (Slide) در هر لحظه یکی از آنها فعال می شوند. ساختمان این نوع سازدهنی به نحوی طراحی شده است که در هر سوراخ آنها 4 زبانه وجود دارد : 2 زبانه مسوول ایجاد نت های عادی (بدون فشار دادن اسلاید) هستند و 2 زبانه نت های کروماتیک را تولید می کنند (که نیم پرده بالاتر از نت های عادی هستند) و با فشار دادن اسلاید فعال می شوند. در این نوع سازدهنی ها وقتی اسلاید به داخل فشار داده می شود جریان هوا به سمت یک سری دیگر از زبانه ها که نیم پرده بالاتر از زبانه های قبلی کوک شده اند هدایت می شود و در نتیجه هر نت سازدهنی با فشار دادن اسلاید نیم پرده بالاتر خواهد رفت. به این ترتیب می توان با این نوع سازدهنی تمام 12 نت موجود در گام کروماتیک هر اکتاو را اجرا کرد.

 

 

سازدهنی های کروماتیک

سازدهنی های کروماتیک

لازم به ذکر است که برخی انواع سازدهنی کروماتیک فاقد اسلاید هستند اما ساختمان یک سازدهنی کروماتیک معمولی اغلب به همین صورتی است که بیان شد و منظور ما هم از سازدهنی کروماتیک در واقع همین نوع رایج و متداول آن است.
تفاوت دیگر سازدهنی کروماتیک با دیاتونیک در این است که سازدهنی کروماتیک دارای یک سری دریچه (Valve) است (معمولا از جنس پلاستیک یا تفلون) که روی زبانه های فلزی قرار می گیرند و با کاستن از جریان هوای غیر ضروری از روی زبانه های فلزی ، به صدا درآوردن سازدهنی را تسهیل می کنند. به همین خاطر این دریچه ها را اصطلاحا “بادگیر” (Windsaver) نیز می نامند. (احتمالا می توان این واژه را “نفس گیر” یا “نفس ساز” هم ترجمه کرد. نظر خوانندگان این مطلب چیست؟)
سازدهنی های دیاتونیک معمولی فاقد دریچه هستند اما نوع خاصی از آنها وجود دارد که دارای دریچه نیز هست. این نوع سازدهنی را “دیاتونیک دریچه دار” (Valved Diatonic) می نامند که قابلیت های اجرایی آن با سازدهنی دیاتونیک معمولی قدری تفاوت دارد.

آموزش ساز دهنی

از این که یک نت را به صدا در آورید، بیایید بررسی کنیم یک سازدهنی چگونه کار می‌کند. شما می‌بینید که این ساز 10 سوراخ دارد که از شماره‌ی 1 تاشماره‌ی 10 نامگذاری شده‌اند. هرکدام از این سوراخها می‌توانند دو نتبا کشیدن (خروج هوا از سازدهنی)؛ بنابراین، تنها با 10 سوراخ مـی‌توانید20 نت را در بازه‌ی سه اکتاو (Octave) پوشش دهید. بیایید در ابتدا به اکتاو پایینی نگاهی بیاندازیم. سازدهنی را در دست چپ، میان شصت و انگشت اشاره به سمتی که شماره‌ها رو به بالا باشند قرار دهید.

حالا، کمی دهان را باز نموده؛ دهان و فک کاملاّ ریلکس، لبهامرطوب، سوراخهای 1، 2 و 3 را پوشش داده، و به آرامی بدمید. هرموقع ماگفتیم در هارپ بدمید، باید بدانید این کار کمی قوی‌تر از دمیدن معمولیا‌ست. هنگامی که تنفّس می‌کنید، هوا از درون قفسه‌ی سینه‌ی شما، یعنی ازدیافراگم بیرون می‌آید. تأمّل کنید که قبل از به خواب فـرورفتن، چگونه نفس میکشید، این تنفّس از دیافراگم است. ما بعداً راجع به کنترل نفس بیشتر ازاینها صحبت خواهیم کرد؛ چون این امر در نواختن سازدهنی تأثیر به‌سزایی دارد.

تمام این نکات را هنگامی که سوراخهای 1، 2 و 3 را می‌کشید، نیز در ذهنداشته باشید. در ابتدا، شما برای صحیح قرار دادن لبها روی سوراخهای موردنظر، نیاز به تمرکز زیادی دارید. اجازه دهید لبها در حالت طبیعی روی سوراخها قرار گیرند. هرگاه لیزی ساز در دهان شما همانند لیزی یک ماهی قزل آلا شد، قرار گیری ساز در دهانتان صحیح می‌باشد. اگر صدای نتها کمی ریش ریشو غیرطبیعی بود، احتمالاً دلیل‌اش این است که لبهای شما به طورمناسبدرزگیری ننموده و مقداری هوا از بالا یا پایین لبانتان خارج می‌شود. آن قدر با هارپ تمرین کنید تا درزگیری مناسب بدون احساس ناراحتی درقرارگیریلبها در دور سوراخها را فرا گیرید؛ احساس ناراحتی در قرارگیریلبها تنها باعث اشتباهات بعدی خواهد شد.

انواع مختلف سازدهنی و کاربردشان

از انواع مختلف سازدهنی بر حسب قابلیت‌های مختلف و جنس صدایشان در سبک‌های خاصی از موسیقی بیشتر استفاده می‌شود که در اینجا به صورت مختصر و فهرست وار به آنها اشاره می‌کنیم:

سازدهنی ترمولو و اکتاو: سبک‌های Folk و Pop
سازدهنی دیاتونیک: سبک‌های Blues، Country، Rock، Irish، Folk و Pop
سازدهنی کروماتیک: سبک‌های Classical، Jazz، Irish و Pop
سازدهنی بیس و کورد: سبک‌های Classical و Pop البته بیشتر به صورت گروه نوازی

جهت آموزش یا خرید انواع ساز دهنی و یا ثبت آگهی رایگان به سایت شهر24 مراجعه کنید

سایت شهر24 مرجع آگهی های رایگان.با سایت شهر24 دیده شوید.

معرفی ساز ویولن (Violin)

این ساز در گروه سازهای زهی، کوردوفون (زه صدا)، لوت دسته دار قرار می‌گیرد. سردسته ساز ویولن حلزونی شکل، جعبه گوشی، گوشی های چهارطرفه از اجزای ساز ویولن محسوب می‌شوند. 

دسته در ساز ویولن (Violin)؛‌

طول دسته در ساز ویولن: تقریباً 13 سانتی متر است، شیطانک در قسمت بالای دسته قرار دارد و صفحه انگشت‌گذاری بدون پرده است.

بدنه در ساز ویولن (Violin)؛‌

 

 

طول بنده در ساز ویولن (Violin): تقریباً 35.5 سانتیمتر است و بدنه‌ی این ساز به فرم جعبه طراحی شده است.

سیم‌ها ویولن (Violin)؛‌

طول سیم‌های مرتعش: 32.8 سانتی‌متر، 4 سیم، کوک شده در فواصل یک پنجم: G3، D4، A4، E5 است. مواد ‌مورد استفاده: روده، نقره، مس، آلومینیوم، استیل، نایلون می‌باشد.

آرشه ویولن (Violin)؛‌

طول آرشه ساز ویولن: 74 سانتی متر و پاشنه (فراگ) آرشه قابل تنظیم است.

صداگیر یا سوردین در ساز ویولن (Violin)؛‌

 

وسیله یا قطعه ای شانه‌ای شکلی است که از فلز یا چوب افرا ساخته شده است و ارتعاشات خرک را میرا می‌‌کند. ویولن ساز سوپرانو از خانواده ویولن (ویولن، ویولا، چلو یا ویولنسل) است. این ساز از سه قسمت اصلی بدنه، دسته و سر دسته تشکیل شده است و در مجموع از 80 قطعه جدا از هم تشکیل شده است. بدنه نه تنها شکل خاص ویولن را بوجود می‌آورد بلکه به دلیل اینکه این قسمت به عنوان تشدیدکننده یا رزنیتور عمل می‌کند تعیین کننده کیفیت صدای این ساز نیز است.

دسته نقش مهمی در تکنیک نواختن ساز دارد و در حدود 13 سانتی‌متر طول دارد و کمی نسبت به بدنه به سمت عقب خم شده است. محیط دسته در تمام طول دسته یکسان است از این رو لغزاندن یا حرکت دادن دست چپ به سمت بالا و پائین در پوزیسیون‌های مختلف راحت‌تر می‌شود. سردسته همراه با جعبه گوشی و حلزونی، ادامه دسته است. گوشی‌ها برای تنظیم تنش سیم‌ها تعبیه شده‌اند و در چهار سوراخ در جعبه گوشی قرار دارند. ویولن با چرخاندن گوشی‌ها کوک می‌شود. سر دسته با حلزونی گرد شده است.

صفحه انگشت‌گذاری در خارج از دسته روی بدنه ادامه یافته است که این امر برای برای زیر و بمی صدا مهم است. طول صفحه انگشت‌گذاری تعیین می‌کند که چه مقدار محدوده صدا به سمت بالا (صداهای زیرتر) ادامه پیدا می‌کند. سیم‌ها روی صفحه انگشت‌گذاری و به موازات آن کشیده شده‌اند.    

ساز ویولن در زبان آلمانی Violine،‌ در زبان فرانسوی violon،‌ در زبان ایتالیایی violino خوانده می‌شود. ویولن سازی زهی، آرشه‌ای است که در دوران رنسانس بر اساس سازهای آرشه‌ای اولیه مانند فیدل در قرون وسطی ساخته شده است، نوع ایتالیایی ویولن از قرن 16ام به نام لیرا د براچیو (lira da braccio) و ربک (rebec) معروف شده است. شاید بتوان گفت که "ویولن شناخته شده‌ترین و رایج‌ترین ساز در جهان است".

همانند سازهای قبل از آن ولی برخلاف ساز هم خانواده‌اش ویول (viol)، ویولن یک صفحه انگشت‌گذاری (فرت بورد) بدون پرده دارد. سیم‌های این ساز به گوشی‌ها و سیم‌گیر متصل شده‌اند و از روی یک خرک عبور می‌کنند. خرک با فشار سیم‌ها در جای خودش نگه داشته شده است. خرک ارتعاشات سیم‌ها را به شکم ویولن یا صفحه صدا که از جنس چوب کاج است منتقل می‌کند و سبب تقویت صدا می‌شود. در داخل ساز، زیر خرک و مابین شکم (سطح رویی ویولن) و پشت ویولن که از چوب افرا ساخته شده است پل یا ساند پست (soundpost) قرار دارد که یک میله چوبی نازک از جنس چوب کاج است که ارتعاشات سیم را به پشت ساز منتقل می‌کند و در ایجاد تن مشخصه ویولن نقش دارد. شکم ساز از زیر با پل باس (bass bar) حمایت می‌شود که یک میله چوبی نازک است که به صورت طولی قرار گرفته و در قسمت داخل شکم باریک می‌شود. همچنین در رزونانس ساز نیز سهم دارد. دیواره‌ها، یا ریب‌ها از چوب افرای با روکشی از کاج ساخته شده است.  

 

ویولن در ابتدا با توجه به صدای غنایی‌اش بویژه در ایتالیا که زادگاه این ساز است شناخته می‌شد که اولین سازندگان آن- گاسپارو د سالو (Gasparo da Salo)، آندریا آماتی (Andrea Amati) و جیووانی پائولو ماگینی (Giovanni Paolo Maggini) نسبت‌های متوسط این ساز را تا قبل از قرن 16ام پایه‌گذاری کردند. اصلاحاتی در طی تاریخچه ویولن روی این ساز انجام شد که به تدریج آن را با عملکردهای موسیقیایی این ساز، سازگار کرد. بطور کلی، ویولن‌های اولیه در قسمت شکم و پشت دارای انحنای بیشتری هستند؛ ویولن های مدرن تر، متعاقب نوآوری‌های آنتونیو استرادیواری (Antonio Stradivari)، کم عمق‌تر شدند و تن مردانه‌تری بدست آوردند. در قرن نوزدهم با پیدایش سالن‌های بزرگ و هنرمندان ماهر ویولن، ویولن دستخوش آخرین تغییرات در طراحی‌اش شد. خرک در ارتفاعی بیشتر قرار داده شد، ساند پست (sound post) و میله باس (bass bar )ضخیم شدند و بدنه مسطح‌تر شد. دسته به سمت عقب زاویه داده شد که منجر به فشار بیشتر سیم‌ها روی خرک شد. نتیجه تمامی این تغییرات تن قوی‌تر و درخشان‌تر به جای صدای ظریف و محبوب ویولن در قرن 18ام میلادی شد.

ویولن های اولیه برای موسیقی پاپ و رقص مورد استفاده قرار می‌گرفتند. در طی قرن هفدهم ویولن جایگزین ویول به عنوان اولین ساز زهی در موسیقی مجلسی شد. آهنگساز ایتالیایی کلادیو مونته وردی (Claudio Monteverdi) ویولن ها را در ارکستر اپرای اورفئو (Orfeo) (که اولین بار در 1607 اجرا شد) بکار گرفت. در فرانسه ارکستر پادشاهی les 24 violons du roi  در سال 1626 برپا شد. آرکانجلو کورلی (Arcangelo Corelli)، یک ویولونیست ماهر، در میان اولین آهنگسازانی بود که در موسیقی جدید برای ویولن سهم داشت، علاوه بر وی آنتونیو ویوالدی (Antonio Vivaldi )، جی اس باخ (J. S. Bach ) و ویالونیست جوزپه تارتینی (Giuseppe Tartini) نیز در این مهم نقش داشتند. آهنگسازان مهم قرن 18ام قطعات تک‌نوازی برای ویولن نوشتند که در میان آنها، موتزارت، بتهوون، رابرت شومن (Robert Schumann)، یوهانس برامز (Johannes Brahms)، ادوارد گریگ (Edvard Grieg)، پائول هیندمیث (Paul Hindemith)، آرنولد شوئنبرگ (Arnold Schoenberg) و آلن برگ (Alban Berg) هستند. هنرمندان ماهری فرانسیسکو جمینیانی (Francesco Geminiani)، نیکولو پاگانی (Niccolo Paganini)، جوزف جوچیم (Joseph Joachim)، فریتز کریسلر (Fritz Kreisler)، دیوید اویستراخ (David Oistrakh)، یهودی منوهین Yehudi Menuhin)) و ایزاک استرن (IsaacStern) ساخت آهنگ‌های عالی برای ویولن را انجام دادند. ویولن در موسیقی هنرمندانه خاورمیانه و هند جنوبی جا افتاد و همانند فیدل در موسیقی فولک بسیاری از کشورها نواخته شد. ویولن تنور که از قرن 16ام تا قرن 18ام شناخته می‌شد، از نظر اندازه مابین ویولا و ویولنسل بود. این ساز روی F-c-g-d’ کوک می‌شود. گاهی اوقات به ویولن تنور ویولا (viola) اطلاق می‌شود.

 

جهت آموزش یا خرید ویولن و یا ثبت آگهی رایگان به سایت شهر24 مراجعه کنید

سایت شهر24 مرجع آگهی های رایگان.با سایت شهر24 دیده شوید.

پیانو، مادری برای تمام سازها

تاریخچه پیانو

صدای دل‌نشین پیانو، اولین بار در شهر پادووای ایتالیا شنیده شد. شاید بارتولومئو کریستافوری، مخترع پیانو هرگز فکر نمی‌کرد که این ساز روزی محبوب‌ترین ساز جهان شود، اما پس از گذشت ده سال و با تحقیقات موسیقی‌دان‌ها، پیانو کم‌کم به مادر ساز ها تبدیل شد. لقبی که تا به امروز، هیچ سازی نتوانسته از آن خود کند. در اصل پیشرفت یک‌باره و جهانی‌شدن پیانو را می‌توان مدیون یک مقاله از نویسنده‌ای ایتالیایی تبار دانست. مقاله‌ای که بعدها به سایر زبان‌ها منتشر و مقدمه‌ای برای گسترش و بهبود این ساز شد. مخترع پیانو که در حقیقت یک سازنده هارپسیکورد بود، در تلاش برای یافتن راهی بود که بتوان سازی با گستره‌ی صوتی بیشتر ایجاد کرد. صدای هارپسیکورد مستقل از شدت ضربه‌ای که انگشتان به کلید وارد می‌کنند، یک صدای ثابت بود. پیانو این ویژگی را داشت که انگشتان نوازنده شدت صدا را انتخاب کنند. درواقع شدت ضربه باعث بلند شدن یا نرمی صدا می‌شد.
هارپسیکورد جدید که در ابتدا پیانو فورته ( به معنی قوی و ملایم) نام گرفت، با ویژگی قابل‌توجهی که داشت در قرن هیجدهم توجه نوازندگان و موسیقی‌دان‌ها را به خود جلب کرد. پس‌ازآن رفته‌رفته با تغییراتی در راستای بهبود ساز، به پیانو امروزی تبدیل شد و با گستره‌ی صوتی فوق‌العاده مادر ساز ها نام گرفت.
البته باید گفت نوازندگان و همچنین سازهای دیگری نیز، در شکل‌گیری این ایده و اختراع آن مؤثر بودند که ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به اسکروتر، ارگ نواز آلمانی و یا سیلبرمن، سازنده‌ی معروف ارغنون اشاره کرد. همچنین در برخی کتاب‌های تاریخی گفته می‌شود ایده اولیه ساخت پیانو ریشه در سازهایی مانند دولسیمیر یا هتبرک دارد، در این‌گونه سازها، ضربه‌ی چکش بر روی سیم‌ها منجر به تولید صدا می‌شود. ساختاری مشابه با سنتور ایرانی.
پیانو، در سال‌های ابتدایی زندگی خود، به دلیل قیمت بالایی که داشت، تنها متعلق به طبقه‌ی اشراف بود. علاقه و وابستگی این طبقه به پیانو تا حدی زیاد بود که نواختن آن برای هر دوشیزه، در دسته مهارت‌هایی قرار می‌گرفت که می‌بایست پیش از ازدواج آن را فراگرفته باشد. البته ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که نواختن پیانو در مجامع عمومی تنها برای مردان امکان‌پذیر بود.
در اوایل قرن نوزدهم، به‌تدریج با پیشرفت قشر متوسط، پیانو به خانه‌های اکثر اقشار جامعه راه پیدا کرد. رایج شدن پیانو در جامعه پیشرفت بسیار زیادی را در رابطه این ساز و به‌طورکلی موسیقی در سایر بخش‌ها رقم زد.

کلاویه یا کلیدهای پیانو

کلاویه های پیانو، همان کلیدهای سیاه‌وسفید هستند که نوازنده با ضربه زدن به آن‌ها قطعه را اجرا می‌کند. اما تابه‌حال با خود فکر کرده‌اید چرا کلیدهای این ساز در دو رنگ و اندازه‌ی مختلف ساخته‌شده است؟
هر اکتاو در پیانو هفت کلید دارد. در حقیقت برای هر نت در هر اکتاو یک کلید سفید در نظر گرفته‌شده است. به کلاویه های سفید پیانو natural key یا کلیدهای طبیعی نیز می‌گویند. بدین معنا که صدای طبیعی نت را اجرا می‌کنند.
اما کلیدهای سیاه چه نقشی را در اجرای یک قطعه‌ایفا می‌کند؟
اگر به ساز پیانو دقت کنید در هر دو طرف کلیدهای سفید یک کلید سیاه قرارگرفته است. اگر به کلید سیاه سمت راست ضربه بزند در حقیقت شما نت دیز را اجرا کرده‌اید. حالا کلید سیاه سمت چپ را لمس کنید. این صدا مربوط به نت بمل است.
البته همه‌چیز به ضربه‌ی شما انگشتان شما بستگی دارد. این همان قانونی است که در نوازندگی پیانو به آن حساسیت به‌شدت ضربه می‌گویند. شدت ضربه‌ی شما میزان ملایم یا بلند بودن صدا را فارغ از نتی که اجرا می‌کنید، مشخص می‌کند.

اگر به ساز پیانو دقت کنید در هر دو طرف کلیدهای سفید یک کلید سیاه قرارگرفته است. اگر به کلید سیاه سمت راست ضربه بزند در حقیقت شما نت دیز را اجرا کرده‌اید. حالا کلید سیاه سمت چپ را لمس کنید. این صدا مربوط به نت بمل است.
البته همه‌چیز به ضربه‌ی شما انگشتان شما بستگی دارد. این همان قانونی است که در نوازندگی پیانو به آن حساسیت به‌شدت ضربه می‌گویند. شدت ضربه‌ی شما میزان ملایم یا بلند بودن صدا را فارغ از نتی که اجرا می‌کنید، مشخص می‌کند.

کاربرد پدال‌های پیانو

شاید با شنیدن کلمه پدال، اولین چیزی که در ذهن هرکس نقش می‌بندد، یک اتومبیل باشد، باید گفت اهمیت پدال‌ها در پیانو و مهارت یک نوازنده در استفاده از آن‌ها، درست شبیه به پدال یک ماشین و اهمیت فراوان آن در رانندگی است. یک نوازنده باید زمان دقیق و نحوه‌ی استفاده از هر پدال را به‌خوبی بداند. پدال‌ها در حقیقت روی نت و صدای تولیدشده تأثیر می‌گذارند. البته با توجه به نوع و کاربردشان تأثیری که روی صدا می‌گذارند می‌تواند متفاوت باشد.
هر پیانو معمولاً دو یا سه پدال دارد، که در این سه دسته قرار می‌گیرند:

• پدال دمپر( پدال تقویت)
• پدال سوستنوتو ( پدال وسط)
• پدال کم‌صدا ( پدال سافت یا نرم)

پدال دمپر

اگر از یک نوازنده حرفه‌ای پیانو کلمه پدال را شنیدید، هرگز نپرسید کدام پدال؟ چون منظور تمام آن‌ها، پدال دمپر است. پدال دمپر که در سمت راست قرار دارد پرکاربردترین پدال ساز است. با گرفتن این پدال دمپر ها از سیم جدا می‌شوند. در حقیقت تا وقتی پایتان را از این پدال برندارید، صدای ساز قطع نمی‌شود. البته این به معنا نیست که برای اجرای هر نت باید پایتان را روی پدال قرار دهید چراکه هر کلاویه دمپر خودش را دارد. با گرفتن این پدال شما به صدای نت‌ها اجازه می‌دهید تا زمانی که احساس قطعه اجازه می‌دهد و یا برای مبتدی‌ترها تا زمانی که روی صفحه‌ی نت نشان داده‌شده است، ادامه داشته باشند. از این پدال برای اجرای تکنیک لگاتو استفاده می‌شود. در این تکنیک صدای نت‌ها بدون وقفه یا سکوت در قطعه به هم وصل می‌شود.
شاید بتوان برای این پدال اصطلاح غلظت صدا را به کار برد. این پدال با ایجاد ارتعاش سایر نت‌ها، سبب می‌شود وقتی در حال اجرای یک نت خاص هستید، صدای سایر نت‌ها نیز به‌وسیله ارتعاش شنیده شود.

پدال سوستنوتو

این پدال در وسط قرار می‌گیرد و معمولاً کم‌کاربرد از دو پدال دیگر است. وظیفه‌ی این پدال برخلاف پدال دمپر که نقش طولانی کردن همه‌ی نت‌ها را بر عهده داشت، نگه‌داشتن برخی نت‌هاست. در حقیقت وقتی شما یک نت را می‌نوازید، درحالی‌که پدال سوستنوتو را فشار داده‌اید، تنها صدای همان را به در زمان طولانی می‌شنوید.

پدال کم‌صدا

این پدال در سمت چپ پیانو قرار دارد. پدال گم صدا، همان‌طور که از نامش پیداست برای آرام کردم و کم شدن صدای نت‌ها استفاده می‌شود. البته باید گفت کاربرد این پدال، در انواع مختلف پیانو کم باهم متفاوت است. در پیانو رویال وقتی این پدال را فشار می‌دهید، سیستم چکش‌های پیانو، به‌طورکلی جابه‌جا می‌شود. در حقیقت با گرفتن این پدال، هر چکش به‌جای آن‌که به سه سیم ضربه وارد کند، به یک سیم ضربه می‌زند. اگر دوست دارید، قطعه موسیقی پررمزوراز یا وهم‌آلودی را اجرا کنید، پدال کم‌صدا می‌تواند ابزار مناسبی باشد. در حقیقت پدال کم‌صدا با کم کردن حجم و رنگ نت‌ها، تأثیری وهم‌آلود به قطعه می‌دهد. در زبان ایتالیای به این پدال اونا کردا می‌گویند. کردا در ایتالیایی به معنای سیم است.

انواع پیانو

پیانوهای دیواری

این نوع از پیانو معمولاً بدنه‌ای تمام چوبی دارد و ساز مناسبی برای شروع نوازندگی است. البته برای اینکه بدانید پیانوی شما چقدر برای یک فرد مبتدی مناسب است و یا بالعکس آن، باید ارتفاع ساز را اندازه بگیرید. در حقیقت هرچه ارتفاع ساز بیشتر باشد، پیانو حجم صدای بالاتری دارد و برای نوازندگی حرفه‌ای‌ مناسب‌تر است. دلیل این امر را می‌توان در طولانی‌تر شدن سیم‌ها و همچنین بزرگ‌تر شدن صفحه‌ی صدا دانست.
اگر پیانو دیواری شما طولی بین ۱۱۰ تا ۱۳۰ داشته باشد، شما یک پیانو دیواری حرفه‌ای‌ دارید. در حقیقت سایزهای بالای این نوع پیانو می‌تواند از بسیاری از پیانوهای رویال که در سایز کوچک ساخته می‌شود، بهتر عمل کند.

پیانو اسپینت

کوتاه‌ترین نوع از پیانوهای دیواری، اسپینت نام دارند. این ساز کوچک که قیمت ارزان‌تری نسبت به سایر سازها دارد، معمولاً برای شروع نوازندگی استفاده می‌شود. ارتفاع ساز اسپینت معمولاً بین ۹۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر است و جعبه‌ی صدای کوچکی دارد. علاوه بر این اکشن یا سیستمی که نیرو را در پیانو انتقال می‌دهد، در این نوع، بسیار ساده طراحی‌شده، همین امر باعث ارزان‌تر بودن این نوع از پیانو است.

پیانو کنسول

این ساز، به پیانوی ماندگار معروف است. اگر یک پیانوی کنسول در خانه داشته باشید، باید گفت شما وسیله‌ای مادام‌العمر برای تمرین کردن پیداکرده‌اید. ارتفاع این نوع از پیانو معمولاً بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر است و ساختمانی بسیار محکم و بادوام دارد. این ویژگی باعث شده تا از پیانو کنسول در آموزشگاه و مراکز آموزش موسیقی به‌وفور استفاده شود. این پیانو در بسیاری از قسمت‌ها به پیانوهای بزرگ یا رویال شباهت دارد.

پیانو رویال

پیانو رویال، معمولاً حرفه‌ای‌ترین نوع از ساز پیانو است که انواع مختلفی دارد. البته باید گفت عمده تفاوت در پیانوهای رویال، طول ساز است. کوچک‌ترین سایز پیانوهای رویال را اصطلاحاً بیبی یا پیانو بچه می‌گویند. این نوع طولی حدود ۱۴۵ تا ۱۶۰ متر دارد و معمولاً به دلیل سایز مناسب، محبوب‌ترین نوع پیانوی رویال است.
نوع دیگر این پیانوها، پیانوی متوسط یا مدیوم گرند است. طول این نوع معمولاً بین ۱۶۰ تا ۲۱۵ سانتی‌متر است. نوازندگان حرفه‌ای‌ معمولاً از سایز ۱۹۰ سانتی این مدل برای تمرین استفاده می‌کنند. این سایز از پیانو رویال پرفشنال گرند نام دارد. سایز ۲۰۰ تا ۲۱۵ سانتی‌متری این مدل نیز با نام آرتیست شناخته می‌شود که برای نوازندگی در کنسرت و اجراهای حرفه‌ای‌ مناسب است.
اما بزرگ‌ترین سایز پیانو رویال طولی حدود ۲۷۵ متر دارد و معمولاً برای کنسرت‌های بزرگ یا سالن‌های اجرای پرجمعیت استفاده می‌شود. این نوع از ساز می‌تواند کلید یا کلاویه های بیشتری نیز داشته باشد. این نوع را معمولاً هالف کنسرت یا فول کنسرت می‌نامند.

پیانو دیجیتال

در این مدل از پیانو، سیستم کلاسیک به‌طورکلی کنار رفته و همان‌طور که از نام این ساز پیداست در ساخت آن از سیستم دیجیتال بهره گرفته‌شده است. صدای نت‌ها در پیانو دیجیتال، از مدل آکوستیک یا کلاسیک الگوبرداری شده است و شدت صدا برخلاف پیانو آکوستیک در این مدل از طریق بلندگوهای تعبیه‌شده، زیاد و یا کنترل می‌شود. اگرچه پیانو دیجیتال باوجود تمامی پیشرفت‌ها، هنوز نتوانسته است ازلحاظ شدت کیفیت و صدا با پیانو آکوستیک برابری کند ولی به دلیل قیمت و ساخت ساده‌ی آن، امروزه در بین علاقه‌مندان به موسیقی، بسیار رواج پیداکرده است.

نوازندگان به نام پیانو در ایران و جهان

پیانو از زمان تولد تاکنون یعنی حدود سه قرن پیش، نوازندگان زیادی را شیفته خودکرده و توانسته عجایب زیادی را به دنیای موسیقی هدیه بدهد. از معروف‌ترین نوازندگان پیانو در جهان می‌توان میتسوکو اوچیدا، جان ایو تی بوده، کلارا شومان، آرتور روبینشتاین، سرگئی راخمانینف، موریزیو پولینی، موتسارت، فرانتس لیست، ریختر، هورویتس، مایرا هس، گلن گولد، شوپن، آلفرد برندل، بتهوون، دانیل بارنبویم، ولادمیر اشکنازی، کلودیو آرائو، مارتا آرگریچ و لیف او اندسن را نام برد.
همچنین از نوازندگان مطرح ایرانی می‌توان به درویش خان، غلامرضا مین باشیان، معتمد الدوله یحیائیان، محمود مفخم، رافی پتروسیان، کیتی امیر خسروی، تانیا آشوت هارتونیان، امانوئل ملیک اصلانیان، نوین افروز، پری برکشلی، مرتضی محجوبیو جواد معروفی، منوچهر و ناصر چشم آذر، شهرداد، اردشیر و انوشیروان روحانی، فریبرز لاچینی و کارن همایون فر اشاره کرد.

چگونه یک نوازنده حرفه‌ای پیانو شویم؟

اولین گام برای مهارت در هر کاری، علاقه و پس‌ازآن تلاش بی‌وقفه است. اگر می‌خواهید یک نوازنده حرفه‌ای‌ شوید، شما در گام اول باید عاشق موسیقی باشید. پس‌ازآن باید تمرین کردن را جزئی جدانشدنی از زندگی روزمره خود بدانید. اما تمرین کردن حرفه‌ای‌ اصولی دارد که در این بخش به چند اصل مهم دراین‌باره اشاره‌شده است:
مراقب گوش‌هایتان باشید!
به زبان ساده می‌توان گفت برای آنکه خوب بنوازید باید خوب گوش کنید. در حقیقت شما باید یک شنونده حرفه‌ای‌ باشید و بدین معنا که قطعات معروف و زیبا را بارها گوش کنید و سعی کنید از تکنیک‌ها و سبک‌های مختلف در نوازندگی استفاده کنید. این امر می‌تواند در مورد نگاه کردن به حالت دست و فرم نوازندگی، نیز صادق باشد. سعی کنید در هنگم نواختن استاد موسیقی یا فیلم‌های آموزشی با دقت به حرکات دست افراد نگاه کنید. گوش و چشم شما به‌عنوان یک نوازنده باید با موسیقی دوست باشد.
با سازتان مهربان باشید.
معمولاً در شروع یادگیری، به دلیل ضعیف بودن انگشتان یا سایر موارد، نوازندگان با شدت به کلیدها ضربه می‌زنند و حرکات دستشان روی کلیدها کاملاً خشک است. پیشنهاد می‌شود هنگام تمرین کاملاً آرام باشید، تمام دغدغه‌ها را بیرون کنید. بدن شما باید آرامش لازم را برای تمرین داشته باشد. چند نفس عمیق بکشید و بگذارید انگشتانتان روی کلیدها به‌آرامی برقصند.
ریتم را از دست ندهید
حتی اگر هنوز روی یک قطعه تسلط کافی نداشته باشید، پایداری ریتم می‌تواند، قسمتی از اشتباهات شما را پوشش دهد. در مواردی ممکن است از بعضی آکوردها یا نت‌ها اطمینان نداشته باشید، این همان نقطه‌ای است که ریتم به کمک شما خواهد آمد.
به دست‌هایتان فرصت بدهید
اگر یک نوازنده مبتدی هستید برای حرکت هم‌زمان دست‌هایتان عجله نکنید. شما بالاخره این کار را یاد خواهید گرفت. در ابتدا بهتر است از دست راست شروع کنید. بعد از درک شیوه‌ی حرکت انگشتان دست راست، حالا نوبت آموزش دست چپ است. اگر شما حرکت هر دست را جدا یاد بگیرید، بهتر می‌توانید بین انگشتانتان هماهنگی ایجاد کرده و به‌تدریج با دو دست بنوازید.
نت‌ها را به خاطر داشته باشید
معمولاً نواختن یک قطعه از حفظ، مخصوصآ در ابتدای نوازندگی، کمک بسیاری به درست نواختن آن می‌کند. سعی کنید قطعه‌ها را به یاد داشته باشید. البته این کار نیز با تمرین بسیار حاصل می‌شود. شما باید قطعه‌ی موسیقی را به بخش‌های کوچک تقسیم کرده و کم‌کم تمام قطعه را به حافظه بسپارید.
عجله نکنید
شاید از نگاه کردن به‌سرعت حرکت دست‌های یک نوازنده پیانو به وجد آمده باشید و همین امر باعث شده باشد سعی کنید هرچه سریع‌تر بنوازید. اما باید گفت این‌یک باور اشتباه است. سرعت در نوازندگی با گذر زمان به وجود می‌آید. شما باید سعی کنید، آرام و با تمرکز بنوازید. کیفیت و اجرای درست در ابتدای کار بسیار مهم‌تر از سرعت داشتن است. اطمینان داشته باشید وقتی همه‌چیز را درست یاد بگیرید به‌تدریج با سرعت بیش‌تری خواهید نواخت.
شما بتهوون نیستید
به‌عنوان یک فرد تازه‌کار باید بدانید که چه قطعه‌ای را بنوازید. اگر زیر نظر استاد و یا با استفاده از کتاب آموزشی پیانو را فرامی‌گیرید معمولاً این اصل رعایت شده است. اما شما باید بدانید دانش و مهارت موسیقی شما در شروع نواختن به‌قدری نیست که بتوانید هر قطعه‌ای را بنوازید. بهتر است برای شروع از قطعه‌های ساده استفاده کنید.
لذت ببرید
در آخر باید بدانید موسیقی ابزاری برای آرامش روح است، شما باید از نواختن لذت ببرید. سعی کنید در شروع تمرین قطعه‌ای را بنوازید که بیشتر دوست دارید. اگر خسته شدید کمی استراحت کنید. به یاد داشته باشید که هر نوازنده‌ای حتی حرفه‌ای ممکن است اشتباه کند این واقعیت نباید شما را دل سرد کند.

 

جهت آموزش یا خرید پیانو و یا ثبت آگهی رایگان به سایت شهر24 مراجعه کنید

سایت شهر24 مرجع آگهی های رایگان.با سایت شهر24 دیده شوید.