بیشک بسیاری از ما با شنیدن صدای سازهای مختلف موسیقی، رویای نواختن آن را با خود مرور میکنیم. یادگیری موسیقی از با ارزشترین فعالیتهایی است که شخصی بتواند در طول زندگی انجام دهد. فریدریش نیچه اندیشمند بزرگ میگوید: «زندگی بدون موسیقی اشتباهی بیش نیست». اما چه سازی یاد بگیریم. برای ورود به دنیای موسیقی، چگونه ساز موسیقی انتخاب کنیم؟
پاسخ این سوالات نیازمند کمی اطلاعات درباره انواع سازها و همچنین میزان انگیزه و علاقه هنرجو است. نکته خوب این است که انتخابهای متعددی برای یادگیری موسیقی پیش رو دارید. انواع سازها در ایران یافت میشود . اساتید برجسته بسیاری این سازها را آموزش میدهند. پس برای آشنایی با انواع سازها و انتخاب بهترین ساز برای یادگیری با ما همراه شوید.
مطالبی که در این مقاله خواهید خواند:
بخش اول: سازهای غربی مناسب یادگیری
بخش دوم: معرفی بهترین سازهای ایرانی
در این مطلب سعی داریم نگاهی به انواع سازهای ایرانی و غربی داشته باشیم. اگرچه هزاران ساز مختلف در سراسر جهان وجود دارد. اما تمرکز ما بر محبوبترین، سادهترین و متداولترین انواع سازها در ایران است. همچنین تاثیر هریک از این سازها بر شخصیت نوازنده به اختصار بررسی شده است. با ما همراه باشید.
چه سازی یاد بگیریم؛ بخش اول: سازهای غربی
در بخش اول از این مطلب به معرفی بهترین سازهای موسیقی غربی خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است همه این سازها در ایران موجود است. همچنین آموزشگاههای موسیقی و اساتید بسیاری به آموزش آن میپردازند. پس با دقت درباره انواع این سازها مطالعه کنید تا بتوانید ساز مناسب خود برای یاد گرفتن را انتخاب کنید. در بخش دوم به معرفی برترین سازهای ایرانی خواهیم پرداخت.
1- کیبورد (Keyboard)
کیبورد یا پیانو الکترونیکی، سازهای بسیار انعطافپذیر و بدون دردسری هستند. این صفحه کلیدهای الکترونیکی، قادر به ایجاد طیف گستردهای از صداها و آهنگها به همراه امکانات جانبی هستند. همچنین کیبورد به دلیل سادگی یادگیری، در بین کودکان کم سن و سال نیز محبوب است.
تفاوت اصلی بین کیبورد و پیانو در این است که صدا در کیبورد به صورت الکترونیکی تولید میشود و البته قابل حمل نیز است.
این ساز معمولاً برای کاربران خانگی، مبتدیان و سایر کاربران غیر حرفهای طراحی شده است. یادگیری نواختن کیبورد مزایای مشابه یادگیری نواختن پیانو را دارد. همچنین مهارتهای تمرکز، حافظه و مهارت های حرکتی را تقویت میکند.
کیبورد یک ساز الکترونیکی ساده و قابل حمل است.
2- پیانو (Piano)
پیانو را برخی مادر سازها مینامند. پیانوهای مدرن دارای 36 کلید سیاه و 52 سفید است که در کل 88 کلید ساخته شده است. پیانو برای اولین بار در حدود سال 1700 میلادی اختراع شد و برای بسیاری از انواع موسیقی از جمله کلاسیک، جاز، سنتی و… مورد استفاده قرار میگیرد.
نوازندگی پیانو منبع خوبی برای تسکین استرس است و فرصتهای کافی برای تقویت عزت نفس را فراهم میکند.
نواختن پیانو جدای از موسیقی، تمرینی برای افزایش مهارتهای فیزیکی و ذهنی محسوب میشود. این ساز تمرکز، پشتکار و بیان عاطفی افراد را توسعه میدهد. همچنین بسیار آرامشبخش و جذاب برای یادگیری است.
پیانو یکی از کامل ترین سازهای جهان است.
3- فلوت ریکوردر (Recorder)
فلوت ریکوردر اولین ساز بادی مناسب برای شروع است. این ساز بیشتر برای یادگیری ساده و ارزان موسیقی غربی مورد استفاده است. جالب است بدانید تولید فلوت ریکوردها قرنها متوقف شده بود و از قرن 20 مجددا آغاز شد. برای مبتدیان، این نوع فلوت ابزاری بسیار کارآمد برای شروع است. یک مزیت رایج دیگر آن عدم نیاز به یک مربی حرفهای برای یادگیری تکنیکهای پیچیده است.
یادگیری ساز فلوت ریکوردر برای افراد مبتدی بسیار آسان است
4- گیتار کلاسیک ( Classical Guitar)
گیتار کلاسیک یک ساز با تعداد استاندارد 6 سیم است. یادگیری نواختن گیتار برای داشتن اعتماد به نفس و رشد اجتماعی بسیار عالی است. با یادگیری این ساز میتوانید تمرکز، حافظه و احساسات خود را تقویت کنید. گیتار به دلیل قابلیت اجرای انواع آهنگهای پاپ در بین جوانان بسیار محبوب است. با یادگیری گیتار میتوانید در بین دوستان و اقوام خود بدرخشید.
گیتار جزو محبوبترین و پرطرفدارترین سازهای جهان است.
درام (Drum set)
درامها از خانواده سازهای کوبهای هستند و قدیمیترین شکل سازها هستند که در اشکال و اندازههای متنوعی وجود دارند. آنها با استفاده از ابزارهای مختلف نظیر چوبهای مخصوص یا دست نواخته میشوند. برخی از درامها قابل تنظیم هستند در حالی که برخی دیگر قابل تنظیم نیستند. انواع طبلها با ایجاد لرزش صدا ایجاد میکنند. همچنین با ترکیب سنجهای فلزی صداهای مختلفی از این ساز قابل تولید است.
نواختن درام می تواند نا امیدی و استرس را تسکین دهد.
یادگیری این ساز شما را به چالش میکشد تا کارهای پیچیده را به قسمتهای قابل کنترل مغز واگذار کنید. نکته یادگیری این ساز در مورد زمانبندی و هماهنگی است که نوازنده را مجبور میکند در لحظه کنونی باشد و تمرکز خود را به حداکثر برساند.
نواختن درام باعث کاهش استرس میشود.
6- گیتار الکتریک (Electric Guitar)
گیتار برقی یک ساز رشتهای است. گیتار الکتریک معمولاً دارای 6 رشته است اما بعضی اوقات می تواند تا 12 رشته نیز داشته باشد. گیتارهای الکتریکی کمی راحتتر از گیتارهای آکوستیک نواخته می شوند. سیمهای آن کمی سبکتر هستند. کاسه ساز کمی نازکتر است. طراحی سادهتر و نازکتر گیتار الکتریک باعث شده این ساز نسبت به گیتار آکوستیک برای مبتدیان راحتتر باشد.
گیتار الکتریک قابلیتهای بیشتری نسبت به گیتار معمولی دارد.
7- ویولن (Violin)
ویولن یک ساز رشتهای است. به طور معمول، ویولن چهار رشته دارد و معمولاً با کشیدن کمانی روی رشتههای آن اجرا میشود. ویولنها آلات موسیقی مهمی در انواع مختلف ژانرهای موسیقی از جمله جاز، کانتری، راک و موسیقی پاپ هستند. برای موسیقیدانان مشتاق، یادگیری ویلن نوازی در صدر بسیاری از لیستها قرار دارد. از مزایای یادگیری این ساز بهبود هماهنگی، تمرکز و نظم و انضباط است.
نوازندگی ویولن باعث افزایش زیاد تمرکز انسان میشود.
8- گیتار بیس (Bass Guitar)
گیتار باس (یا گیتار بیس) یک ساز زهی است که از لحاظ ظاهری و ساختمانی به گیتار برقی شبیه است اما دارای گردن و مقیاس طولانیتر و چهار تا شش رشته است. اگر از تواناییهای موسیقی خود مطمئن نیستید، گیتار باس ابزار مناسبی برای شروع کار است. با یک گیتار معمولی، نوازندگان اغلب مجبورند آکورد (گرفتن چند نت به صورت همزمان) طولانی را حفظ کنند. با این حال، در گیتار باس، می توانید آهنگهای بیشتری را فقط با نتهای تکی اجرا کنید. این باعث می شود نوازندگان مبتدی راحتتر باشند.
یکی از مزایای یادگیری گیتار باس، امکان همنوازی با اغلب گروههای موسیقی است. این ساز به نوعی میتواند مکمل بسیاری از گروهها باشد و جذابیت صدای خروجی گروه را به شکل خوبی افزایش دهد.
نوازنده گیتار باس حرفهای اصولا راحتتر جذب گروههای موسیقی میشوند.
نواختن گیتار باس یا هر ساز موسیقی دیگری نوعی لذت خاص را ایجاد میکند که زندگی شما را تحت تأثیر قرار میدهد. این موضوع برای زندگی اجتماعی، زندگی شخصی، سلامتی، توانایی ذهنی و سایر بخشهای زندگی شما مفید است.
گیتار بیس میتواند با بسیاری از سازهای غربی همنوازی داشته باشد.
9- ساکسیفون (Saxophone)
ساکسیفون ارتباط نزدیکی با ساز کلارینت دارد. به طور معمول از فلز برنج ساخته میشود و دقیقاً مانند کلارینت از طریق دمیدن هوا به داخل آن نواخته میشود. ساکسیفون که در سال 1840 توسط آدولف ساکس اختراع شد، بیشتر در موسیقی کلاسیک، راهپیمایی ها و گروههای نظامی و موسیقی جاز مورد استفاده قرار میگیرد.
نواختن هر ساز موسیقی به شما امکان میدهد تا جنبه خلاقانه شصخیت خود را ابراز کنید.
ساکسیفون به دلیل داشتن طیف گستردهای از پویایی و صدای انعطافپذیر، برای این منظور مناسب است و به شما امکان میدهد احساسات زیادی را منتقل کنید.درمجموع 9 نوع مختلف ساکسفون وجود دارد. 4 نوع محبوب آن عبارتند از: سوپرانو، آلتو ، تنور و باریتون.
ساکسیفون نماینده اصلی موسیقی جاز است/
پخش موسیقی ساکسیفون مهارت شنیداری شما را بهبود میبخشد و می توانید تفاوت بین طیفهای مختلف صداها را پیدا کنید. همچنین، در شناسایی الگوهای منطقی که در ریاضیات و علوم وجود دارد، نقش دارد.
10- فلوت (Flute)
فلوت صدای خود را از جریان هوا در یک دهانه تولید میکند. هنگامی که نوازنده سوراخهای مختلف روی بدنه ساز را باز یا بسته میکند، صدا تغییر میکند. فلوتهای مبتدی اغلب از برنج یا نیکل ساخته شده اند. در حالی که متخصصان از فلوتهای نقره، طلا و حتی گاهی فلوتهای پلاتین استفاده می کنند. فلوتهای چوبی صدایی بم ایجاد میکنند در حالی که فلوتهای نقرهای صدای تیزتر ایجاد میکنند.
یادگیری فلوت چقدر طول میکشد؟ یادگیری سازهای خانواده فلوت از سازهای رشتهای یا کیبورد آسانتر است. زیرا یادگیرنده میتواند پیشرفت بیشتری در آنها داشته و در درس اول بتوانند سه نت را یاد بگیرند. این وسیله ساز همه کاره است و در گروه های موسیقی کلاسیک، جاز و مدرن مورد استفاده قرار میگیرد. پخش فلوت آرامشبخش است و هماهنگی و تمرکز را بهبود میبخشد.
یکی از ساده ترین راه ها برای انتخاب یک ساز
موسیقی، رفتن به یک فروشگاه و امتحان کردن انواع ساز ها و فهمیدن ساز
دلخواه است. البته، برای انتخاب یک ساز موسیقی، عوامل زیادی وجود دارند که
باید به آن ها توجه کرد؛ مثلا ترجیحات موسیقایی هر فرد، میزان بودجه ی در
دسترس، فضایی که هر ساز اشغال میکند، خصوصیات شخصیتی هر فرد، قابلیت حمل و
نقل آسان ساز و پتانسیل های شغلی هر ساز.
در ادامه، بر طبق انواع مدل های ساز، توضیحاتی داده می شود تا در انتخاب یک ساز موسیقی به شما خواننده ی گرامی مجله ی قرمز کمک کند.
معرفی انواع سازها برای کمک در انتخاب یک ساز موسیقی
ساز های زهی (String instruments) :
بسیاری از ساز های زهی، همچون ویولون، ویولا، ویولونسل و کنترباس به
تمرینات و صبوری زیادی در آغاز کار احتیاج دارند؛ به دلیل این که پیشرفت در
این نوع سازها اغلب روند طولانی تری دارد. این ساز ها همچنین به چابکی و
قابلیت هماهنگی زیادی نیاز دارند. اگر نوازنده سن کمی دارد، باید از بلوغ
کافی برای فهمیدن کند بودن روند پیشرفت و یادگیری اولیه در این نوع ساز ها
برخوردار باشد.
این ساز ها را برای ابتدای کار میتوان با
قیمت نسبتا ارزانی تهیه کرد؛ اما در حین پیشرفت نوازندگی، ممکن است نیاز به
خرید ساز هایی با طراحی حرفه ای تر به وجود بیاید که مسلما قیمت بالاتری
دارند.
اکنون به معرفی سازهای معروف در این دسته
میپردازیم تا برای انتخاب یک ساز موسیقی آماده تر شوید. ویولون، یک ساز با
پیشینه ی زیاد است که بیشتر برای نوازندگی در سبک های همه پسند و همچنین
سبک کلاسیک کاربرد دارد و مورد علاقه ی افراد است.
ویولا، صدای گرم تری نسبت به ویولون دارد
اما یادگیری آن نسبت به ویولون سخت تر است. ویولونسل، صدای پر حجمی دارد و
حمل و نقل آن به دلیل بزرگی این ساز، دشوار است و اغلب در برخی سبک های
موسیقی همه پسند، سبک کلاسیک و جاز استفاده میشود.
کنترباس، بزرگ تر از ویولونسل است، سازی است
که با خیلی از ساز های دیگر همخوانی دارد و در بسیاری از سبک های موسیقی
از سبک کلاسیک گرفته تا راک، به کار میرود. البته برای یادگیری کودکان،
نوع کوچکتر آن هم وجود دارد. این نوع ساز ها را میتوان به عنوان سازهای
اجتماعی توصیف کرد؛ بدین معنا که برای کسانی که مشتاق شرکت در فعالیت های
دسته جمعی و گروهی هستند، مناسب تر است.
گزینه های دیگری در بین ساز های زهی نیز
وجود دارند که برای انتخاب یک ساز موسیقی از این دسته سازها میتوان به آن
ها نیز اندیشید. این نوع سازهای زهی، بعد کلاسیکی آن ها کمتر است؛ سازهای
زهی مانند گیتار، بانجو و یوکلله (ukulele)، که مورد آخری، اخیرا بسیار
محبوبیت پیدا کرده است. همچنین انواع مختلفی از گیتار، که مناسب اهداف و
سبک های گوناگون هستند، وجود دارد.
به عنوان مثال، گیتار کلاسیک برای اجرای تکی
موسیقی (تک نواز) مناسب تر از سایر گیتارها میباشد و البته یادگیری آن
نیز دشوارتر است. اگر شما قصد نواختن در یک گروه را داشته باشید، گیتار
آکوستیک های بسیاری وجود دارد که برای انواع مختلفی از سبک های موسیقی
مناسبند.
همچنین گستره ای از گیتارهای الکتریک وجود
دارد که جنبه ی سرگرمی بیشتری داشته و ساده تر نیز میباشند. برای انتخاب
یک ساز موسیقی از بین انواع این گیتارها، این نکته نیز جالب است بدانید که
بسته به گیتاری که انتخاب میکنید، گیتارها میتوانند هم برای افراد درون
گرا و مستقل، و هم برای افراد با شخصیت های باز و برون گرا و اجتماعی تر
مناسب باشند.
ساز های بادی (Woodwind instruments) :
ساز های بادی، به دو دسته ی کوچک و بزرگ تقسیم بندی شده اند. ساز های بادی
کوچک مثل فلوت و کلارینت، که جمع و جور هستند و به راحتی حمل میشوند. و
نوع بزرگ آن ها مانند باسون و ابوا، که در حمل و نقلشان باید توجه و مراقبت
زیادی لحاظ نمود؛ چرا که این آلات موسیقی بسیار ظریف و شکننده هستند.
برای انتخاب یک ساز موسیقی از رسته ی ساز
های بادی، بهتر است بدانیم که برای مثال در طی یادگیری فلوت و کلارینت،
سرعت پیشرفت اولیه خوب است و پتانسیل برای تغییر ساز به ساکسیفون – سازی که
فضا در آن برای بداهه نوازی زیاد است- وجود دارد. این ساز ها نیاز به
بودجه ی زیادی برای خرید ندارند و نوع حرفه ای و شکیل آن ها نیز زیاد گران
نیست.
اما در مورد باسون و ابوا، این ساز ها نیز
مستلزم نگهداری و مراقبت زیادی هستند و البته قیمت آن ها نیز تقریبا زیاد
است. علاوه بر استفاده ی این نوع سازها در سبک موسیقی کلاسیک، در سبک های
مختلف دیگری از جمله سبک موسیقی جاز، فولک (محلی) و پاپ نیز به کار
میروند.
ساز های برنجی (Brass instruments) :
ساز های برنجی، هم به آسانی در دسترس هستند و هم قیمت معقولی دارند. این
ساز ها صدای قوی و پر حجمی ایجاد میکنند و یادگیری مقدماتی آن ها نیز زیاد
سخت نیست. ساز های برنجی نسبتا بزرگ هستند اما اندازه های کوچک آن ها هم
برای کودکان وجود دارد. شیپور فرانسوی (French Horn) یکی از سخت ترین ساز
های برنجی برای یادگیری به حساب میآید؛ چرا که شمار زیادی نت موسیقی، تنها
از طریق تغییر دادن شکل لب ها به وجود میآید.
برای انتخاب یک ساز موسیقی از این نوع، این
نکته را هم لازم است اشاره کنیم که این ساز برای افراد سخت کوش و مصرّی که
دوست دارند خود را به چالش بکشند، مناسب است؛ ولی ارزشش را دارد به این
خاطر که همواره نیاز به نوازنده ی شیپور در گروه ها و ارکستر های موسیقی
وجود دارد.
ترومپت (Trumpet) نیز سازی است که حمل و نقل
راحتی دارد و برای افراد مستقل و دارای روحیه ی اجتماعی مناسب است. ترومپت
های زیادی در اجرا های موسیقایی وجود دارد؛ اما نکته ای که در مورد انتخاب
یک ساز موسیقی باید در مورد ترومپت بدانیم، این است که تغییر دادن ساز از
ترومپت به سمت دیگر ساز های برنجی، مهارت نسبتا بالایی میخواهد. این موضوع
نیز به دلیل شکل دهان یا دهانه ی این ساز است.
ترومبون (Trombone) ساز برنجی دیگری است که
از قیمت مناسبی برخوردار است اما حمل و نقل آن دشوار است؛ اگرچه باید اشاره
کرد که کودکان به آسانی و در همان ابتدای کار مجذوب این ساز میشوند و
صدای خوبی هم می توانند از این ساز بیرون آورند. ترومبون برای افراد
هنردوست و نسبتا اجتماعی که تمایل به ابراز وجود و نشان دادن خود دارند،
مناسب است.
توبا (Tuba) نیز یک ساز برنجی خیلی بزرگ و
گران است. به دلیل کم بودن تعداد نوازندگان توبا، یادگیری این ساز میتواند
فرصتی برای زودتر وارد شدن به ارکستر باشد. این ساز برای افرادی که از
عضویت داشتن در یک گروه لذت میبرند، عالی است.
در هنگام انتخاب یک ساز موسیقی از بین بادی
ها و یا برنجی ها، باید به وضعیت سلامت خودتان نیز توجه داشته باشید. ریه
های قوی، یک ضرورت در انتخاب این نوع ساز ها میباشد؛ بنابراین کسانی که
مشکلات تنفسی دارند، بهتر است سازشان را از سایر گروه های سازی انتخاب
کنند.
ساز های کلیدی یا شستی دار (Keyboard
instruments) : اصلی ترین ساز کلیدی، پیانو است که همه جا نشانی از حضور
خود دارد. پیانو، یک پایه ی تئوریکی عالی برای یادگیری هر نوع ساز دیگری
ایجاد میکند؛ بنابراین یک ساز ایده آل برای شروع است. این ساز بدنه ی
بزرگی داشته و به آسانی قابل حمل نیست؛ اما میشود گفت دکور زیبایی به هر
مکانی میدهد.
حتی اگر شما مدتی باشد که نواختن پیانو را
متوقف کرده باشید. در انتخاب یک ساز موسیقی شستی دار، و به خصوص پیانو،
باید اشاره کرد که قطعات موسیقی مختص پیانو بسیار متنوع است و شما
میتوانید به آسانی یکی را تهیه کنید و حدی برای آن متصور نیست. واضح است
که هرچه قیمت این ساز بالاتر رود، کیفیت آن نیز بیشتر میشود؛ اما نکته ی
جالبی در مورد پیانو وجود دارد، این که اگر شما در یک مدرسه ی موسیقی و یا
آکادمی شرکت کنید، معمولا انواع مختلفی از پیانو و با کیفیت های متفاوت
برای استفاده ی شما وجود دارد. پیانو برای افراد مستقل و کسانی که شخصیت
آرامی دارند، مناسب است.
به این دلیل که پیانو معمولا یک ساز سولو
(Solo) محسوب میشود. (یعنی نواختن آن به تنهایی و بدون همراهی ساز های
دیگر نیز صدای خوبی دارد.) البته این بدان معنا نیست که پیانو نمیتواند با
یک یا چند ساز دیگر نواخته شود و یا این که در ارکستر ها کاربرد ندارد.
پیانو سازی است که بسیار منعطف و تطبیق پذیر با انواع سبک هایی است که از
کلاسیک شروع میشوند و رفته رفته به سمت سبک موسیقی پاپ میروند. نوازندگان
پیانو میتوانند در جریان پیشرفت خود به سمت ساز های دیگری نیز، همچون ارگ
(Organ)، هارپسیکورد (Harpsichord) یا آکاردئون(Accordion) بروند.
ساز های ضربه ای (Percussion instruments) :
ساز های ضربه ای حجیم هستند و سر و صدای زیادی هم دارند. بنابراین در
هنگام نواختن این ساز ها، باید اتاقتان را از نظر صوتی عایق کنید تا این
سرو صداها به بیرون نرود. نواختن این ساز ها بسیار سرگرم کننده است و
یادگیری آن ها هم نسبتا ساده میباشد. همچنین مسیر شغلی خوبی در ارکستر
برای این ساز وجود دارد.
نوازندگان طبل (Drum) قابلیت جذب زیادی برای
نوازندگی در ارکستر ها را دارند. نواختن طبل برای افراد پر انرژی بسیار
مناسب است. این موضوع با مشاهده ی کسانی که در سبک جاز و یا راک طبل
مینوازند، کاملا واضح است. در انتخاب یک ساز موسیقی از دسته ی ضربه ای ها،
می توان همچنین به این نکته اشاره کرد که ساز های ضربه ای و به خصوص طبل،
برای آن دسته از کودکانی که نیاز به آموزش های خاص دارند، مثلا کودکانی که
از اتیسم رنج میبرند، بسیار رضایت بخش است و احساس امنیت روانی را به
هنگام نواختن در آن ها ایجاد میکند.
ساز های موسیقی که در این مقاله مورد بررسی
قرار گرفتند، بیشتر کلاسیک گونه هستند و همچنین تنها ساز های این عرصه
نیستند. ساز های گوناگون بیشتری نیز وجود دارند که به دلیل این که به راحتی
در یک گروه جای داده نمیشدند، در اینجا ذکر نشده اند. مهم نیست که شما
تصمیم میگیرید که چه سازی را برای نواختن انتخاب کنید؛ بلکه مهم ترین جنبه
این است که عاشق نوازندگی و شنیدن صدای آن ساز باشید.
تدریس در آموزشگاه موسیقی سپاهان سینا خیابان توحید
آموزشگاه موسیقی آرپا خیابان خاقانی
توسط مدرس خانم
***برگزاری دوره 3 ماهه ریتم نوازی گیتار***
همراهی ساز و آواز (ویژه بزرگسالان)
در دو سطح مقدماتی و پیشرفته
مباحث آموزشی: آشنایی با مبانی اولیه موسیقی، تئوری موسیقی، آموزش ریتم
نوازی، همراهی شعر و آواز، آموزش بداهه نوازی و هم نوازی، آموزش تکنیک های
مختلف در اجرای قطعات.
ساعت تماس : 9 تا 13 صبح 16 تا 21 عصر
پیامک پاسخ داده نمی شود. لطفا تماس بگیرید. با تشکر